Pod koniec XVIII w. dobra sannickie objęła we władanie rodzina Pruszaków, a pierwszym dzierżawcą majątku został Tomasz Tadeusz. To on, w latach 1793-1796, wybudował pałac w Sannikach.  Obiekt powstał na planie prostokąta i  służył jako letnia rezydencja. Spadkobiercą Tomasza Tadeusza został Aleksander Paweł, który  powiększył pałac o północne skrzydło i wieżę z pawilonem, tworząc pierwszą na ziemiach polskich budowlę stylizowaną na włoską willę. Za zgodą cara Mikołaja I Romanowa, Aleksander wykupił w roku 1838 dobra sannickie na własność.

Pruszakowie mieli troje dzieci: Tomasza Aleksandra, Konstantego Jana Jerzego oraz Weronikę Bibiannę Justynę Aleksandrę. Młodszy z braci, Konstanty chodził do Liceum Warszawskiego z Fryderykiem Chopinem i stąd sannicki wątek kompozytora.

Chłopcy przyjaźnili się i odwiedzali nawzajem w Warszawie, o czym dowiadujemy się z listów Fryderyka. Konstanty zaprosił swojego przyjaciela również do Sannik, gdzie osiemnastoletni wówczas Fryderyk spędził w pałacu dwa letnie miesiące 1828 roku.

Podczas pobytu w letniej rezydencji Pruszaków, Chopin pracował nad dwoma utworami: Rondem C-dur, które zostało wydane 6 lat po jego śmierci przez Juliana Fontanę, w wersji na dwa fortepiany Drugi utwór to Trio g-moll – kompozycja na skrzypce, wiolonczelę i fortepian. W Sannikach Fryderyk Chopin pracował nad II, III, IV częścią tegoż utworu. Prawdopodobnie Trio g-moll było zapowiedzią późniejszego arcydzieła - Sonaty g-moll.

 

Z pobytem Fryderyka w Sannikach wiąże się pewna anegdota. Młody kompozytor spędzał wiele czasu na spacerach w rozległym parku. Towarzyszyła mu guwernantka córki gospodarzy. Kiedy w pewnym momencie okazało się, że panna jest w ciąży, pierwsze podejrzenie padło na niczego nieświadomego Fryderyka. Szybko jednak wyjaśniło się, że ojcem dziecka jest tajemniczy N.

 

 

 

Majątek sannicki odziedziczył po rodzicach Konstanty, który w 1849 roku wybudował tu cukrownię. Jednak jego inne inwestycję okazały się nietrafione, a rodzinny majątek został zadłużony. Po śmierci Konstantego żona Amelia i syn Aleksander Ksawery musieli podjąć trudną decyzję o sprzedaży dóbr. W 1856 roku Sanniki trafiły ostatecznie w ręce księcia Leona Sapiehy i jego małżonki  Joanny z Tyszkiewiczów. Natomiast cukrownię stopniowo wykupił Samuel Natanson, żydowski kupiec i bankier.

 

W 1873 roku dobra ziemskie wraz z pałacem odkupił od księcia Sapiehy Samuel Natanson. Po jego śmierci dobra trafiły w ręce synów: Henryka, Ludwika, Józefa, Szymona, Ignacego, Adama i najmłodszego, Jakuba. W 1882 roku bracia założyli Spółkę Akcyjną Fabryki Cukru Sanniki, która przejęła dobra, osadę fabryczną i cukrownię. Jedyna córka Jakuba Natansona, Antonina, w 1909 roku odkupiła od Spółki  za 300 tys. rubli.

 

W 1945 roku, na podstawie dekretu PKWN o reformie rolnej, dobra sannickie przeszły na własność Skarbu Państwa. Skutkowało to ich częściowym rozparcelowaniem, a pozostałe tereny przekazano w 1949 roku pod powstanie Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Przez następnych kilkadziesiąt lat pałacowe pomieszczenia służyły jako biura i mieszkania dla pracowników PGR-u. W późniejszym okresie otworzono tu przedszkole, a w lewym skrzydle salę kinową. PGR przetrwał aż do 1993 roku. Skarb Państwa przekazał pałac, wraz z przyległymi terenami, gminie Sanniki.

 

W latach 70. XX wieku powstała idea, by sannicki pałac uczynić miejscem kultywującym pamięć o Fryderyku Chopinie. W 1976 roku zorganizowano tutaj pierwszy koncert muzyki fortepianowej, który miał być przyczynkiem do powstania w tym miejscu ośrodka chopinowskiego. Na jego potrzebę przeprowadzono remont budynku, a w jednym z pomieszczeń lewego skrzydła utworzono salę koncertową.

 

 

W 2001 roku powstał Zespół Pałacowo-Parkowy im. Fryderyka Chopina w Sannikach, cztery lata później przekształcony w instytucję o nazwie Pałac w Sannikach. Od 2010 roku funkcjonuje tu instytucja kultury pod nazwą Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach.

Podczas rewaloryzacji Zespołu Pałacowo-Parkowego powstały lub zostały zmodernizowane  również inne obiekty:

• W północno-zachodniej, rekreacyjnej części kompleksu parkowego, znajdują się dwa stawy, a w ich pobliżu stoi obszerna altana grillowa. Po wcześniejszym uzgodnieniu z biurem Centrum, można w niej miło spędzić czas w gronie rodziny czy znajomych.
• Nieopodal stoi również muszla koncertowa, w której odbywają się imprezy plenerowe, które obejrzeć może kilkaset osób.
• W skład kompleksu sportowego wchodzą dwa korty do badmintona, kort tenisowy i boisko do siatkówki. Sprzęt potrzebny do uprawiana w/w dyscyplin można za kaucją wypożyczyć w budynku ochrony, w godzinach otwarcia Zespołu Pałacowo-Parkowego.
• Altana grillowa, fontanna, rzeźba i plac zabaw to efekty realizacji innego z unijnych projektów pt. „Zwiększenie atrakcyjności turystycznej regionu Mazowsza poprzez stworzenie kompleksowej i komplementarnej oferty turystycznej Zespołu Pałacowo–Parkowego im. Fryderyka Chopina w Sannikach". 

Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach to samorządowa instytucja kultury, której organizatorami są miasto i gmina Sanniki oraz samorząd województwa mazowieckiego. Celem Centrum jest ochrona i zachowanie narodowego dziedzictwa  kulturowego poprzez promocję twórczości Fryderyka Chopina.

 

Działalność Centrum to organizacja koncertów, wernisaży, przedstawień teatralnych, pokazów filmowych i multimedialnych. W spektrum zadań przypisanych Centrum znajdują się także: prowadzenie kursów mistrzowskich, warsztatów szkoleniowych i udostępnianie zbiorów biblioteki muzyczno-etnograficznej. Promocja twórczości Fryderyka Chopina jest realizowana nie tylko na miejscu, ale także poprzez działalność wydawniczą i współpracę z innymi podmiotami zajmującymi się kulturą.

---

Wystawa historyczna na poddaszu pałacowym

Wystawa „Co było przed pałacem? Czyli archeologia sannickiego parku” powstała we współpracy z Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie w oparciu o wyniki badań wykopaliskowych przeprowadzonych w 2017 roku przez tę Instytucję. Niezwykle istotnym aspektem, z punktu widzenia muzealnictwa, jest prezentowanie znalezisk możliwie blisko miejsca ich znalezienia.

Wystawa jest zwieńczeniem badań archeologicznych z 2017 roku, prowadzonych przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie. Odsłonięte wówczas relikty kamiennych fundamentów XVII-wiecznego dworu, które oglądać można nieopodal głównego wejścia do pałacu.

W sali ekspozycyjnej poddasza sannickiego pałacu prezentowane są zaś artefakty, wydobyte podczas prac wykopaliskowych.

Nierozerwalnym elementem wystawy na poddaszu pałacu jest część plenerowa, znajdująca się bezpośrednio przed pałacem, gdzie zwiedzający mogą obejrzeć pozostałości fundamentów XVIII- wiecznego dworu. Źródła pisane, w powiązaniu  z innymi tekstami urzędowymi, pozwalają  na  rekonstrukcję wyglądu zewnętrznego budynku.

Wystawa łączy prezentację zabytków z multimedialnymi wizualizacjami w różnych formach: w postaci filmów, hologramów czy animacji. Wystawa zawiera również elementy, których celem jest zainteresowanie widzów najmłodszych. Jest to między innymi model wykopu archeologicznego z kopiami zabytków, które mogą samodzielnie odkrywać. Na wystawie obejrzeć można wnętrze, stylizowane na jedno z pomieszczeń osiemnastowiecznego dworu. Tam kończy się podróż w przeszłość niepozornego wzniesienia pośrodku sannickiego parku. Zapraszamy do spojrzenia przez okno w przeszłość. To spojrzenie oczami archeologów na to, jak zmieniała się ona w ciągu wieków. 

---